Białe certyfikaty - wielowymiarowe korzyści dla biznesu i środowiska

29 października 2025

To świadectwa efektywności energetycznej wydawane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Stanowią formalne potwierdzenie osiągniętych oszczędności energii finalnej, wyrażonych w tonach oleju ekwiwalentnego (toe). Aktualnie wartość rynkowa 1 toe oscyluje wokół 2 200 zł. Rachunek jest prosty, im większa zaoszczędzona ilość energii, tym większy strumień finansowania zwrotnego.

W ramach projektu nowelizacji Ustawy o efektywności energetycznej zmianie ulegnie sposób składania wniosków oraz wydania świadectw efektywności energetycznej. W 2026 roku zmienia się również wartość opłaty zastępczej, która wynosić będzie 2327 zł/toe.

Białe certyfikaty przysługują wyłącznie na planowane przedsięwzięcia. Cały proces ubiegania się o dofinansowanie w tej postaci należy wykonać, zanim prace modernizacyjne się faktycznie rozpoczną.

1. Audyt i wniosek przed realizacją – inwestor musi sporządzić audyt efektywności energetycznej, wykazując planowaną oszczędność, a następnie złożyć wniosek do URE przed rozpoczęciem inwestycji (np. przed podpisaniem umów na dostawę urządzeń czy usługi).

2. Minimalny próg oszczędności do uzyskania świadectwa – niezbędne jest osiągnięcie minimalnej rocznej oszczędności na poziomie 10 toe, co odpowiada 116,3 MWh/rok.

3. Monetyzacja praw majątkowych – po zakończeniu modernizacji i uzyskaniu pozytywnej decyzji Prezesa URE, certyfikaty przekształcają się w prawa majątkowe, które można sprzedać na Towarowej Giełdzie Energii. Środki uzyskane ze sprzedaży stanowią istotne wsparcie finansowe, często pokrywające znaczną część nakładów inwestycyjnych.

Uniwersalność systemu sprawia, że o Białe certyfikaty mogą ubiegać się przedsiębiorstwa z różnych branż i różnej wielkości. Kwalifikują się do nich liczne modernizacje, w tym: izolacja instalacji, modernizacja lub wymiana oświetlenia, systemów chłodniczych oraz coraz popularniejsze w procesach przemysłowych – systemy odzysku ciepła odpadowego. Pełna lista przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej, za jakie można uzyskać Białe certyfikaty, zawarta jest w art. 19.1 Ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej oraz w Obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 30 listopada 2021 r.

Sprzedaż Białych certyfikatów to bezpośredni zastrzyk finansowy, który może znacząco skrócić czas zwrotu z inwestycji (ROI). Oto przykład naszej realizacji, gdzie modernizacja polegała na zainstalowaniu układu wykorzystującego ciepło odpadowe pochodzące z instalacji chłodniczej. Nakłady inwestycyjne wyniosły 1,44 mln zł, co przełożyło się na oszczędności zużycia energii o wartości 500 toe. Przychód z Białych certyfikatów wyniósł zatem ok. 1 mln zł, pokrywając aż 70% poniesionych wydatków. Co ważne, rokroczne koszty funkcjonowania spółki zmalały o 800 tys. zł.

Zwiększanie efektywności energetycznej oznacza mniejsze zużycie energii pierwotnej, a w konsekwencji zmniejszenie śladu węglowego przedsiębiorstwa. Powyższy przykład przyniósł redukcję na poziomie 1 815 t CO2e.

Coraz więcej koncernów i sieci handlowych wymaga od swoich dostawców realizacji polityk dekarbonizacyjnych. Obserwujemy to w branżach takich jak przetwórstwo spożywcze, automotive czy budownictwo. Firmy inwestujące w efektywność nie tylko optymalizują swoje koszty (w końcu najlepsza pod kątem ekonomicznym energia to ta niezużyta), ale także budują przewagę konkurencyjną. Co więcej, przedsiębiorstwa aktywnie redukujące energochłonność mogą uzyskiwać lepsze warunki kredytowania w ramach tzn. zrównoważonego finansowania.

Ryzyko błędu jest znaczne ze względu na rygory formalne związane z Białymi certyfikatami. Z tego powodu zalecana jest współpraca z wyspecjalizowanymi firmami konsultingowymi, które gwarantują sprawne przeprowadzenie procesu i maksymalizację uzyskanych korzyści Warto rzetelnie podejść do procedury. Możliwych korzyści z Białych certyfikatów jest naprawdę wiele, na czele z finansowymi.