Czy ślad węglowy może wspierać konkurencyjność firmy?

14 listopada 2023

Polskie firmy stoją w obliczu najpoważniejszego od lat wyzwania. Dalsze ignorowanie zmiany klimatu może je słono kosztować - od utraty źródeł finansowania po wypadnięcie z łańcuchów dostaw. Jak pokazują dane publikowane przez Fundację Climate Strategies Poland, rodzime przedsiębiorstwa są znacząco zapóźnione we wdrażaniu strategii klimatycznych, niewiele z nich liczy ślad węglowy, a jeszcze mniej planuje jego redukcję. Tym samym zdają się nie rozumieć zagrożeń, jakie niesie bagatelizowanie kwestii konkurencyjności klimatycznej, nie dostrzegając też szans, jakie za sobą niesie. Aby nie pozostawać w tyle i jednocześnie czerpać korzyści z konkurencyjności klimatycznej, warto już teraz zainteresować się tym tematem i zrobić pierwszy krok do obniżania emisji, czyli policzyć ślad węglowy firmy.

Spis treści:

Ślad węglowy - co trzeba o nim wiedzieć

W myśl, że nie można zarządzać czymś czego nie da się zmierzyć, prace nad strategią klimatyczną firmy należy zacząć od wyliczenia w jakim stopniu podejmowane przez nas czynności wpływają na środowisko tzn. jaki jest ich ślad węglowy.

Śladem węglowym nazywamy całkowitą emisję gazów cieplarnianych wyliczaną podczas pełnego cyklu życia jednostki funkcjonalnej lub podmiotu. Powodowane są one bezpośrednio lub pośrednio przez działalność firm, osób prywatnych i produktów.


Jakie są źródła emisji? To właściwie każdy obszar związany z działalnością biznesu, z obszaru m.in. produkcji, transportu czy komunikacji.

Dla przykładu, przyjrzymy się sektorowi urody i higieny osobistej. Większość gazów cieplarnianych w tej branży pochodzi z dwóch obszarów działalności:

  • pozyskiwania surowców do produkcji wyrobów i opakowań (a więc na przykład materiałów syntetycznych na bazie paliw kopalnych). To średnio 30-50% emisji firm z tego sektora;
  • wykorzystania produktów przez konsumentów (przykładowo gorąca woda używana podczas stosowania kosmetyków często wytwarzana jest z energii, której źródłem są paliwa kopalne). To średnio 40-80% emisji z tego sektora.

Czym różni się ślad węglowy firmy od śladu węglowego produktu?

Warto znać to rozróżnienie. Śladem węglowym firmy określamy sumę gazów cieplarnianych, emitowanych przez dane przedsiębiorstwo. Uwzględnia się tu wszystkie etapy działalności, na przykład zużycie energii, transport czy wydobycie surowców.

Mianem śladu węglowego produktu określamy emisje gazów, które wytwarzane są w całym cyklu życia danego produktu. A więc począwszy od wydobycia surowców, by go stworzyć, aż po jego utylizację.

Dlaczego firmy powinny obliczać ślad węglowy?

Działania na rzecz klimatu to nie sztucznie kreowane hasło czy szukanie przewagi marketingowej, ale obowiązek wynikający z kondycji naszej Planety, a także - coraz częściej - z regulacji, nakładanych przez instytucje krajowe i unijne. Już teraz bardzo boleśnie, na własnej skórze  odczuwamy skutki globalnego ocieplenia i mierzymy się z jego konsekwencjami. Bez podjęcia skutecznych i kolektywnych działań, skutki te będą coraz bardziej dotkliwe, wpływając na życie jednostek, całych społeczeństw, a także - siłą rzeczy - na prowadzenie biznesu

Pierwszym krokiem do ograniczania wpływu firmy na środowisko powinno być redukowanie emisji. Nie będzie ono możliwe, bez policzenia śladu węglowego. Jest to proces, który - poza korzyściami środowiskowymi i społecznymi - ma jeszcze jeden ważny dla firmy aspekt. Po prostu może się opłacać. Jak to możliwe?

  • Przede wszystkim, marka licząca i redukująca ślad węglowy, pozytywnie wyróżnia się na tle innych. Firma, która już teraz pokazuje swoje zaangażowanie  (zwracając tym samym uwagę społeczeństwa na kwestie klimatyczne), przyciąga klientów i partnerów biznesowych, budując silną przewagę konkurencyjną. 
  • Klienci, partnerzy biznesowi, instytucje finansowe i banki zwracają uwagę na działania podejmowane na rzecz klimatu. Firmy posiadające policzony ślad węglowy i wdrażające strategię obniżania emisji, mają zatem większe szanse na pozyskanie nowych klientów, czy utrzymanie się w - szczególnie tych zagranicznych - łańcuchach dostaw. 
  • Liczenie śladu węglowego pozwala sprawdzić, w jakich obszarach zużywa się najwięcej energii i te nadmierne wydatki ograniczać. Poza aspektem zarządczym, firma zyskuje szansę na zwiększenie efektywności energetycznej.  
  • Firmy, które policzyły ślad węglowy mogą ubiegać się o różne dotacje, przyznawane zarówno przez UE, jak i polski rząd.  
  • Kwestia działań proklimatyczych i liczenia śladu węglowego jest ważnym punktem w strategii UE. Cel, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku oznacza, że zarówno średnie jak i małe firmy będą musiały raportować o wynikach dotyczących śladu węglowego, emitowanych przez przedsiębiorstwo (reguluje to m.in. dyrektywa CSRD). 

Które firmy już teraz powinny zacząć liczyć swój ślad węglowy?

Śmiało można powiedzieć, że każda firma - wcześniej czy później - będzie musiała podjąć działania w tym zakresie. Póki co, obowiązek ten bezpośrednio dotyczy dużych firm, jednak nowe regulacje (w tym CSRD) rozszerzają ten katalog o mniejsze firmy. Co będzie wyraźnym sygnałem, by zacząć działać bez zbędnej zwłoki?

Pytania o działalność na rzecz środowiska oraz o ograniczanie emisji ze strony klientów, partnerów biznesowych i instytucji. Jeżeli zaczęły się już pojawiać, nie zwlekaj. To znak, że niebawem zamienią się w wymóg przedstawienia konkretnych działań. Policzenie i redukowanie śladu węglowego potrzebne będzie do otrzymania kredytu firmowego, czy nawiązania wartościowych biznesowych relacji.  

Twoja firma zajmuje się eksportem towarów na rynki unijne lub dostarcza produkty do rodzimych marketów? Nie wahaj się z podejmowaniem pilnych działań! Z jednej strony konkurenci z Europy Zachodniej są o wiele bardziej zaangażowani w redukcję emisji niż Polska, z drugiej - niemal wszystkie sieci handlowe w naszym kraju zaczęły już podejmować kroki w kierunku realizowania celów dekarbonizacji, do czego będą potrzebowały poznać ślad węglowy swoich dostawców  (także tych najmniejszych).

Pozostawanie w tyle w zakresie liczenia i redukowania śladu węglowego może sprawić, że firma – nawet ta mniejsza, dostarczająca towary wyłącznie na krajowy rynek - wypadnie blado na tle konkurencji i przestanie być brana pod uwagę.

Jak więc zabrać się za liczenie śladu węglowego firmy? Przedsiębiorstwo może zrobić to samo np. ze wsparciem bezpłatnego kalkulatora śladu węglowego ING, który powstał we współpracy z ekspertami Fundacji Climate Strategies Poland. Za jego pomocą może obliczyć ślad węglowy firmy w Zakresie 1 (bezpośrednie emisje, powstające w wyniku spalania paliw w źródłach stacjonarnych) i Zakresie 2 (emisje pośrednie, które powstają w wyniku zużywania kupionej lub dostarczonej energii). Firma może też proces ten przejść z pomocą doradcy lub całego zespołu, specjalizującego się w tym obszarze. Niezależnie od tego, na jaką drogę się zdecyduje, kluczowe będzie zrozumienie na poziomie zarządu i całej firmy, że od tematu konieczności podejmowania pilnych działań na rzecz ograniczania zmiany klimatu nie ma już ucieczki. Z racji kondycji, w jakiej znajduje się nasza Planeta, stało się to sprawą nas wszystkich, a biznes, który odpowiada za ok. 80 proc. emisji, ponosi szczególną odpowiedzialność w tym zakresie.

Oblicz ślad węglowy Twojej firmy

Kalkulator jest darmowy i dostępny dla każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od skali prowadzonej działalności czy branży.

Przejdź do kalkulatora

Chcesz wiedzieć więcej?

Sprawdź portal wiedzy ESG w Twojej firmie. Dowiedz się m.in. jak policzyć ślad węglowy, jak zwiększyć efektywność energetyczną w firmie, jak przygotować się do raportowania zrównoważonego rozwoju.

Wejdź na ESG w Twojej firmie

...lub sprawdź produkty i usługi jakie mogą Cię zainteresować

Produkty i usługi dla Twojej firmy

Poznaj nasze rozwiązania wspierające zrównoważony rozwój.

Sprawdź

Źródła:

Fundacja Climate Strategies Poland