Na czym polega dekarbonizacja firmy?

13 maja 2025

Dekarbonizacja to kompleksowy plan działań, który polega na ograniczeniu emisji dwutlenku węgla oraz innych gazów cieplarnianych (np. metan, podtlenek azotu), które powstają w wyniku działalności firmy. Firma generuje emisje na przykład, gdy:

• zużywa energię elektryczną i cieplną,
• produkuje produkty w fabryce,
• transportuje towary,
• pracownicy dojeżdżają do pracy.

Podstawowym założeniem dekarbonizacji jest, aby firma stopniowo ograniczała emisje, a w dalszej perspektywie (jeśli to możliwe) – osiągnęła neutralność klimatyczną.

Warto pamiętać, że firma, gdy optymalizuje produkcję i efektywniej wykorzystuje energię, może również obniżyć koszty. Działania, które może podjąć są oczywiście uzależnione od charakteru działalności. Poniżej przedstawiamy przykłady inwestycji, które obniżyły zarówno koszty działalności, jak i emisje. Przykłady inwestycji zaczerpnęliśmy ze strony firmy DB Energy.

• Firma z branży przetwórstwa drewna, która wymieniła stare, energochłonne oprawy na nowoczesne oświetlenie LED, wyposażone w automatyczne sterowanie obniżyła koszt energii elektrycznej o 411 tys. zł rocznie. Inwestycja kosztowała 512 tys. zł, zmniejszyła roczne emisje o 740 ton CO₂ i zwróciła się w ciągu 1,2 roku.
• Firma, która zamontuje panele fotowoltaiczne, w zależności od parametrów całej instalacji, może obniżyć rachunki za energię nawet o 30%. Taka inwestycja zazwyczaj zwróci się w ciągu 7-8 lat.
• Zakład produkcyjny, który rozbudował układ freecoolingu, który umożliwi wykorzystanie energii chłodu zawartej w powietrzu do chłodzenia form wtryskowych, zmniejszył zużycie energii elektrycznej o ok. 1 GWh. Dzięki temu wygenerował oszczędności ok. 300 tys. zł, a inwestycja kosztowała go ok. 425 tys. zł.
• Firma w budynku magazynowo-usługowym zainstalowała układ regulacji pracy wentylatorów, który umożliwia dostosowanie systemu do zmiennego zapotrzebowania. Ta inwestycja przełożyła się na oszczędności energii 1,49 GWh/rok i zwróciła się po ok. 1,5 roku.
• Firma z branży budowlanej, która uszczelniła układy sprężonego powietrza zaoszczędziła 2,21 GWh/rok energii, co daje 574,6 tys. zł. Inwestycja kosztowała ją 170 tys. zł.
• Firma, która zamontowała bramy szybkobieżne w miejsce starych zapór foliowych i kurtyn powietrznych zaoszczędziła 2,5 GWh/rok energii. Inwestycja ta, zwróci się w czasie krótszym niż 3 lata.

Przykłady te, pokazują, że firma, która realizuje działania dekarbonizacyjne może obniżyć koszty działalności, co w dalszej kolejności może przełożyć się na większe zyski lub bardziej konkurencyjne ceny produktów.

O działaniach dekarbonizacyjnych głównie mówimy w przypadku dużych korporacji. Jednak, jeśli prowadzisz lub pracujesz w MŚP, to dekarbonizacją również warto się zainteresować. Dlaczego? Oto kilka powodów:

• realne oszczędności – gdy firma lepiej zarządza energią i wykorzystuje bardziej efektywne urządzenia i systemy, może mieć niższe koszty działalności operacyjnej (pomimo początkowych inwestycji, które musi ponieść).
• wymagania kontrahentów, które się zwiększają – coraz częściej większe firmy wymagają od swoich dostawców, aby przedstawiły plany i działania związane z redukcją emisji. Gdy firma odpowiednio wcześniej podejmie niezbędne działania, może poprawić swoją konkurencyjność klimatyczną.
• oczekiwania klientów, które się zmieniają – zdarza się, że konsumenci również zwracają uwagę na to, w jaki sposób został wyprodukowany produkt, który chcą kupić lub skąd pochodzą surowce. Ten trend w przyszłości może zyskiwać na znaczeniu.

Jeśli chcesz zacząć dekarbonizować swoją firmę, nie zawsze musisz ponosić wysokie inwestycje, czy wykonywać skomplikowane analizy. Przeanalizuj temat krok po kroku.

1. Oblicz ślad węglowy firmy i wyznacz rok bazowy

Rok bazowy to rok, do którego będziesz porównywać emisje w kolejnych latach. Aby obliczyć emisje nie musisz być ekspertem ani zatrudniać specjalistów. Możesz skorzystać z naszego darmowego kalkulatora do liczenia śladu węglowego dla firm, który znajdziesz na stronie firmove.pl. Wyliczenia są zgodne z GHG Protocol, co potwierdziło Bureau Veritas. Przejdź do kalkulatora śladu węglowego.

2. Znajdź priorytetowe źródła emisji

Przeanalizuj obszary działalności firmy, w których emisje są najwyższe. Może się okazać, że obszary te generują też największe koszty.

3. Wyznacz realistyczne cele redukcji

Wybierz kilka obszarów, w których chcesz zmniejszyć emisje i wyznacz cele, które firma będzie realizowała w kolejnych latach. Mogą to być np.:

• wyeliminowanie paliw kopalnych,
• ograniczenie zużycia prądu, 
• zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii,
• wymiana samochodów na elektryczne. 

Pamiętaj: cele powinny być ambitne, ale przede wszystkim realne do wykonania w wyznaczonym terminie. Jeśli postawisz cele, których firma nie będzie w stanie zrealizować, możesz narazić ją na tzw. ryzyko Greenwashingu.

4. Stwórz strategię dekarbonizacji

Cele spisz w formie strategii lub innego dokumentu. Poinformuj swoich klientów i partnerów biznesowych o tym, co robisz. Transparentność buduje zaufanie i pozytywny wizerunek marki. Możesz wykorzystać do tego stronę internetową lub social media.

5. Przejdź do działania

Zaplanuj i kolejno realizuj inwestycje. Dekarbonizacja nie zawsze musi oznaczać rewolucję w działaniu firmy. Wdróż zmiany organizacyjne, jeśli są konieczne.

6. Monitoruj

Emisje firmy obliczaj również w kolejnych latach. Pozwoli to zarówno kierownictwu przedsiębiorstwa, jak i interesariuszom śledzić postępy w realizacji celów dekarbonizacyjnych.

Dekarbonizacja to proces, który możesz rozpocząć już dziś – niezależnie od wielkości firmy. Również małe i średnie przedsiębiorstwa mają duży potencjał, by z jednej strony poprawiać efektywność energetyczną i optymalizować koszty działalności, a z drugiej rozwijać biznes w zrównoważony sposób.