ESRS E1 - jak raportować kwestie dotyczące zmiany klimatu?

28 listopada 2024

Celem tego standardu jest wskazanie wymogów dotyczących ujawniania informacji, które pomogą zrozumieć, jak firma wpływa na zmianę klimatu oraz jakie działania podejmuje w tym zakresie. Dotyczy to działań z przeszłości, obecnych i przyszłych, zgodnych z porozumieniem paryskim, oraz planów firmy na przystosowanie się do zrównoważonej gospodarki.

Standard wymaga również ujawnienia działań mających na celu zapobieganie negatywnym skutkom dla klimatu oraz zarządzanie związanymi z tym ryzykami i szansami. Firma musi także opisać, jak te ryzyka i szanse wpłyną na jej finanse w krótkim, średnim i długim terminie.

Przewodnik po ESRS - jak raportować kwestie zrównoważonego rozwoju?

Sprawdź pozostałe artykuły z zakresu Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju. 

Sprawdź

ESRS E1 jest to jeden z kluczowych standardów w zakresie środowiska i najbardziej rozbudowany. Firmy będą musiały się dobrze przygotować to spełnienia wymogów w zakresie poszczególnych ujawnień np. wyliczenia całego śladu węglowego.

Jeżeli firma stwierdzi, że problematyka zmiany klimatu nie jest istotna, i w związku z tym pominie wszystkie wymogi dotyczące ujawniania informacji w ramach ESRS E1 Zmiana klimatu, musi szczegółowo wyjaśnić wnioski ze swojej oceny istotności w odniesieniu do zmiany klimatu.

Jakie definicje są ważne podczas pracy nad standardem ESRS E1?

Plan przejścia dotyczący łagodzenia zmiany klimatu: Aspekt ogólnej strategii jednostki, w ramach którego określa się cele, działania i zasoby jednostki na potrzeby przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, w tym działania takie jak redukcja emisji gazów cieplarnianych w kierunku osiągnięcia celu polegającego na ograniczeniu globalnego ocieplenia do 1,5 °C i osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Łagodzenie zmiany klimatu: Proces polegający na redukcji emisji gazów cieplarnianych i utrzymaniu wzrostu średniej temperatury na świecie do 1,5 °C powyżej poziomów sprzed epoki przemysłowej zgodnie z porozumieniem paryskim.

Przystosowanie się do zmiany klimatu: Proces przystosowywania się do rzeczywistych i oczekiwanych zmian klimatu i ich wpływów.

Z jakich elementów składa się standard ESRS E1?

1. Ład korporacyjny

1.1. Informacje związane z ESRS 2 GOV-3 Uwzględnianie wyników związanych ze zrównoważonym rozwojem w systemach zachęt

2. Strategia

1.1. E1-1 Plan przejścia na potrzeby łagodzenia zmiany klimatu

1.2. Informacje związane z ESRS 2 SBM-3 – Istotne wpływy, ryzyka i szanse oraz ich wzajemne związki ze strategią i z modelem biznesowym

3. Zarządzanie wpływami, ryzykami i szansami

3.1. Informacje związane z ESRS 2 IRO-1 – Opis procesów identyfikacji i oceny związanych z klimatem istotnych wpływów, ryzyk i szans

3.2. E1-2 – Polityki związane z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej

3.3. E1-3 – Działania i zasoby w odniesieniu do polityki klimatycznej

4. Mierniki i cele

4.1. E1-4 – Cele związane z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej

4.2. E1-5 – Zużycie energii i koszyk energetyczny

4.3. E1-6 – Emisje gazów cieplarnianych zakresów 1, 2 i 3 brutto oraz całkowite emisje gazów cieplarnianych

4.4.    E1-7 – Projekty usuwania gazów cieplarnianych i ograniczania emisji gazów cieplarnianych finansowane za pomocą jednostek emisji dwutlenku węgla

4.5. E1-8 – Ustalanie wewnętrznych cen emisji dwutlenku węgla

4.6.  E1-9 – Przewidywane skutki finansowe wynikające z istotnych ryzyk fizycznych i ryzyk przejścia oraz potencjalnych szans związanych z klimatem

Oraz Dodatek A, który jest obowiązkowym elementem standardów i ma taką samą moc obowiązywania jak pozostałe wymogi. Dodatek uzupełnia wymogi dotyczące ujawniania informacji i należy go stosować razem z tymi wymogami.

Jakie wymogi ujawnieniowe znajdują się w rozdziałach ESRS E1?

Ład korporacyjny

Informacje związane z ESRS 2 GOV-3 Uwzględnianie wyników związanych ze zrównoważonym rozwojem w systemach zachęt

  • Informacja czy i w jaki sposób kwestie związane z klimatem uwzględnia w wynagrodzeniu członków organów administrujących, zarządzających i nadzorczych, w tym czy ich wyniki zostały ocenione w świetle celów redukcji emisji gazów cieplarnianych zgłoszonych w ramach wymogu dotyczącego ujawniania informacji E1-4 i pod kątem odsetka wynagrodzenia ujętego w bieżącym okresie i powiązanego z kwestiami związanymi z klimatem, wraz z wyjaśnieniem, jakie są to kwestie.

Strategia

E1-1 Plan przejścia na potrzeby łagodzenia zmiany klimatu

  • Informacje na temat dawnych, obecnych i przyszłych działań łagodzących prowadzonych przez firmę służących zapewnieniu, aby strategia i model biznesowy uwzględniały przejście na zrównoważoną gospodarkę i ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 °C zgodnie z porozumieniem paryskim oraz z celem, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.,
  • Firma powinna ujawnić swój plan przejścia, który uwzględnia działania mające na celu łagodzenie zmiany klimatu, z uwzględnieniem celów zgodnych z porozumieniem paryskim oraz osiągnięciem neutralności klimatycznej do 2050 r.
  • Wyjaśnienie, w jaki sposób cele firmy dotyczące redukcji emisji gazów cieplarnianych uwzględniają ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C zgodnie z porozumieniem paryskim.
  • Wyjaśnienie kluczowych dźwigni dekarbonizacji oraz planowanych działań, w tym zmian w portfelu produktów i usług oraz wdrażania nowych technologii w operacjach firmy lub w łańcuchu wartości.
  • Wyjaśnienie inwestycji oraz finansowania wspierającego realizację planu przejścia, z odniesieniem do kluczowych wskaźników dotyczących nakładów inwestycyjnych zgodnych z systematyką.
  • Ocena jakościowa potencjalnych zamrożonych emisji gazów cieplarnianych z kluczowych aktywów i produktów, oraz wyjaśnienie, jak te emisje mogą wpłynąć na cele redukcji emisji i ryzyko przejścia.
  • Wyjaśnienie celów lub planów, jakie firma przyjęła w celu dostosowania swojej działalności do kryteriów określonych w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2021/2139, jeśli prowadzi działalność objętą tymi regulacjami.
  • Ujawnienie znaczących kwot nakładów inwestycyjnych poniesionych w okresie sprawozdawczym w odniesieniu do działalności związanej z węglem, ropą naftową i gazem.
  • Ujawnienie, czy firma jest wykluczona z unijnych wskaźników referencyjnych dostosowanych do porozumienia paryskiego.
  • Wyjaśnienie, w jaki sposób plan przejścia jest uwzględniony w ogólnej strategii biznesowej i planowaniu finansowym firmy oraz dostosowany do nich.
  • Informacja, czy plan przejścia został zatwierdzony przez organy administrujące, zarządzające i nadzorcze firmy.
  • Wyjaśnienie postępów firmy w realizacji planu przejścia.
  • W przypadku braku planu przejścia, firma powinna wskazać, czy zamierza taki plan przyjąć, a jeśli tak, to kiedy.

Informacje związane z ESRS 2 SBM-3 – Istotne wpływy, ryzyka i szanse oraz ich wzajemne związki ze strategią i z modelem biznesowym

  • W odniesieniu do każdego zidentyfikowanego istotnego ryzyka związanego z klimatem jednostka wyjaśnia, czy podmiot uważa to ryzyko za ryzyko fizyczne związane z klimatem, czy za ryzyko przejścia związane z klimatem.
  • Opis odporności strategii i modelu biznesowego w odniesieniu do zmiany klimatu.

Informacje związane z ESRS 2 IRO-1 – Opis procesów identyfikacji i oceny związanych z klimatem istotnych wpływów, ryzyk i szans

  • Opis procesu identyfikacji i oceny wpływów, ryzyk i szans związanych z klimatem

E1-2 – Polityki związane z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej

  • Opis polityk w celu zarządzania istotnymi wpływami firmy na zmianę klimatu, a także związanym z nimi ryzykiem i możliwościami.
  • Polityki te powinny być zgodne z wymogami ESRS 2 MDR-P dotyczącymi zarządzania istotnymi kwestiami związanymi ze zrównoważonym rozwojem.
  • Informacje na temat zakresu, w jakim firma posiada polityki dotyczące identyfikacji, oceny lub naprawy skutków swoich istotnych wpływów, ryzyk i szans związanych z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej.
  • Informacje dotyczące przyjętych przez firmę polityk mających na celu zarządzanie istotnymi wpływami, ryzykami i szansami związanymi z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej. •    Informacje, czy i w jaki sposób polityki firmy odnoszą się do następujących obszarów:
  1. Łagodzenie zmiany klimatu
  2. Przystosowanie się do zmiany klimatu
  3. Efektywność energetyczna
  4. Wykorzystywanie energii odnawialnej – promowanie i zwiększenie udziału energii odnawialnej w działalności firmy.
  5. Inne – wszelkie inne istotne obszary związane z zarządzaniem wpływami, ryzykami i szansami związanymi z klimatem.

E1-3 – Działania i zasoby w odniesieniu do polityki klimatycznej

  • Opis działań firmy związanych z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej, oraz zasobów przeznaczonych na ich realizację.
  • Opis działań i zasobów powinien być zgodny z zasadami określonymi w ESRS 2 MDR-A dotyczącymi działań i zasobów w odniesieniu do istotnych kwestii związanych ze zrównoważonym rozwojem.
  • Wskazanie kluczowych działań podjętych w roku sprawozdawczym oraz planowanych na przyszłość w celu realizacji celów i założeń polityki klimatycznej, z uwzględnieniem działań na rzecz łagodzenia zmiany klimatu opartych na dźwigni dekarbonizacji, w tym rozwiązań opartych na zasobach przyrody.
  • Opis osiągniętych i spodziewanych wyników działań na rzecz łagodzenia zmiany klimatu, w szczególności osiągniętej i spodziewanej redukcji emisji gazów cieplarnianych.
  • Przypisanie znaczących kwot nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych wymaganych do realizacji podejmowanych lub planowanych działań do:
  1. odpowiednich pozycji sprawozdania finansowego lub informacji dodatkowych do sprawozdania finansowego;
  2. kluczowych wskaźników wyników wymaganych na mocy rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178;
  3. w stosownych przypadkach, planu dotyczącego nakładów inwestycyjnych wymaganego na mocy rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2178.

Mierniki i cele

E1-4 – Cele związane z łagodzeniem zmiany klimatu i przystosowaniem się do niej

  • Ujawnienie wyznaczonych przez firmę celów związanych z klimatem, które wspierają polityki łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej.
  • Opis celów powinien być zgodny z wymogami ESRS 2 MDR-T dotyczącymi monitorowania skuteczności polityk i działań z wykorzystaniem celów.
  • Ujawnienie informacji, czy i w jaki sposób firma ustanowiła cele redukcji emisji gazów cieplarnianych lub inne cele związane z zarządzaniem istotnymi wpływami, ryzykami i szansami związanymi z klimatem, na przykład w zakresie wykorzystania energii odnawialnej, efektywności energetycznej, przystosowania się do zmiany klimatu oraz ograniczenia ryzyka fizycznego lub ryzyka przejścia.
  • Ujawnienie celów redukcji emisji gazów cieplarnianych w wartościach bezwzględnych (w tonach ekwiwalentu CO2) lub jako procent emisji w roku bazowym oraz, w stosownych przypadkach, według wartości intensywności.
  • Informacje o zakresie emisji gazów cieplarnianych (1, 2, 3) objętych celami redukcji, wyjaśnienie, które gazy cieplarniane są objęte celem, oraz w jaki sposób zapewniono zgodność tych celów z granicami wykazu gazów cieplarnianych firmy.
  • Ujawnienie bieżącego roku bazowego i wartości bazowej, a począwszy od 2030 r., aktualizacja roku bazowego co pięć lat, z możliwością ujawnienia historycznych postępów w realizacji celów przed bieżącym rokiem bazowym.
  • Opis celów redukcji emisji gazów cieplarnianych powinien obejmować co najmniej wartości docelowe na 2030 r. oraz, jeśli dostępne, na 2050 r., z aktualizacją wartości docelowych po upływie każdego kolejnego pięcioletniego okresu.
  • Informacja, czy cele redukcji emisji gazów cieplarnianych są oparte na podstawach naukowych i zgodne z ograniczeniem globalnego ocieplenia do 1,5°C, z podaniem wykorzystanych ram i metod do ustalenia tych celów, w tym czy zostały poddane zewnętrznej weryfikacji.
  • Opis przewidywanych dźwigni dekarbonizacji oraz ich wkładu ilościowego w osiągnięcie celów redukcji emisji gazów cieplarnianych, takich jak efektywność energetyczna, zmniejszenie zużycia, przestawienie się na inne rodzaje paliwa, wykorzystywanie energii odnawialnej oraz stopniowe wycofywanie lub zastępowanie produktów i procesów.

E1-5 – Zużycie energii i koszyk energetyczny

  • Ujawnienie informacji na temat zużycia energii i struktury koszyka energetycznego firmy.
  • Informacje powinny obejmować całkowite zużycie energii w MWh związane z własnymi operacjami, zdezagregowane według:
  1. całkowitego zużycia energii ze źródeł kopalnych; o    całkowitego zużycia energii ze źródeł jądrowych;
  2. całkowitego zużycia energii ze źródeł odnawialnych, z podziałem na: zużycie paliwa ze źródeł odnawialnych (biomasa, biopaliwa, biogaz, wodór ze źródeł odnawialnych itp.); zużycie zakupionej lub pozyskanej energii elektrycznej, ciepła, pary wodnej i chłodzenia ze źródeł odnawialnych; zużycie energii odnawialnej produkowanej samodzielnie bez użycia paliwa.
  • Firmy działające w sektorach o znacznym oddziaływaniu na klimat powinny dokonać dalszej dezagregacji zużycia energii ze źródeł kopalnych według:
  1. zużycia paliwa z węgla i produktów węglowych;
  2. zużycia paliwa z ropy naftowej i produktów naftowych; o    zużycia paliwa z gazu ziemnego;
  3. zużycia paliwa z innych źródeł kopalnych;
  4. zużycia zakupionej lub pozyskanej energii elektrycznej, ciepła, pary wodnej lub chłodzenia ze źródeł kopalnych.
  • W stosownych przypadkach firma powinna również dezagregować i ujawnić osobno informacje na temat produkcji energii ze źródeł nieodnawialnych i odnawialnych w MWh.

Energochłonność na podstawie przychodów netto

  • Informacje na temat energochłonności (całkowite zużycie energii na przychody netto) związanej z działalnością w sektorach o znacznym oddziaływaniu na klimat.

E1-6 – Emisje gazów cieplarnianych zakresów 1, 2 i 3 brutto oraz całkowite emisje gazów cieplarnianych

  • Informacje o emisjach gazów cieplarnianych w tonach metrycznych ekwiwalentu dwutlenku węgla, w tym: a) emisje zakresu 1 (emisje bezpośrednie); b) emisje zakresu 2 (emisje pośrednie związane z energią); c) emisje zakresu 3 (emisje w łańcuchu wartości); d) całkowite emisje gazów cieplarnianych.
  • Celem ujawnienia informacji dotyczących emisji zakresu 1 jest przedstawienie wpływu firmy na zmianę klimatu przez emisje bezpośrednie oraz udziału emisji objętych systemami handlu uprawnieniami do emisji.
  • Celem ujawnienia emisji zakresu 2 jest przedstawienie pośrednich wpływów firmy na klimat związanych z zużywaną energią zakupioną lub pozyskaną z zewnątrz.
  • Celem ujawnienia emisji zakresu 3 jest przedstawienie emisji związanych z całym łańcuchem wartości firmy, w tym zarówno upstream, jak i downstream.
  • Celem ujawnienia całkowitych emisji gazów cieplarnianych jest dostarczenie ogólnych informacji o całkowitych emisjach pochodzących z własnych operacji firmy oraz łańcucha wartości.
  • Firma powinna również ujawniać znaczące zmiany w definicji jednostki sprawozdawczej i łańcucha wartości oraz ich wpływ na porównywalność emisji gazów cieplarnianych rok do roku.
  • Dla emisji zakresu 1 ujawniane informacje obejmują:
  1. emisje w tonach metrycznych ekwiwalentu CO2;
  2. odsetek emisji objętych systemami handlu emisjami.
  • Dla emisji zakresu 2 ujawniane informacje obejmują emisje według metody opartej na lokalizacji i metody opartej na rynku.
  • Dla emisji zakresu 1 i 2 firma powinna również dezagregować dane, oddzielnie ujawniając emisje pochodzące od skonsolidowanej grupy i od jednostek nie w pełni skonsolidowanych.
  • Ujawnienie emisji zakresu 3 obejmuje emisje z każdej znaczącej kategorii w tonach metrycznych ekwiwalentu CO2.
  • Ujawnienie całkowitych emisji gazów cieplarnianych obejmuje sumę emisji z zakresów 1, 2 i 3, z dezagregacją emisji zakresu 2 według metody opartej na lokalizacji oraz metody opartej na rynku.

Intensywność emisji gazów cieplarnianych na podstawie przychodów netto

  • Informacje na temat intensywności gazów cieplarnianych czyli całkowite emisje gazów cieplarnianych na przychody netto

E1-7 – Projekty usuwania gazów cieplarnianych i ograniczania emisji gazów cieplarnianych finansowane za pomocą jednostek emisji dwutlenku węgla

  • Ilość usuniętych i zmagazynowanych gazów cieplarnianych (w tonach CO2e) z projektów realizowanych w ramach własnych operacji lub łańcucha wartości.
  • Informacja na temat redukcji emisji lub usunięcie gazów cieplarnianych z projektów łagodzenia zmian klimatu poza łańcuchem wartości, które finansowała lub planuje finansować przez zakup jednostek emisji CO2.

E1-8 – Ustalanie wewnętrznych cen emisji dwutlenku węgla

  • Informacja, czy firma stosuje systemy ustalania wewnętrznych cen emisji dwutlenku węgla, a jeśli tak, to w jaki sposób pomagają one w podejmowaniu decyzji i zachęcają do realizacji polityk i celów związanych z klimatem.
  • Informacja na temat systemu ustalania wewnętrznych cen emisji dwutlenku węgla, na przykład ceny kalkulacyjne stosowane przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych dotyczących nakładów inwestycyjnych lub badań i rozwoju, wewnętrzne opłaty za emisję dwutlenku węgla lub wewnętrzne fundusze węglowe.

E1-9 – Przewidywane skutki finansowe wynikające z istotnych ryzyk fizycznych i ryzyk przejścia oraz potencjalnych szans związanych z klimatem

  • Przewidywane skutki finansowe wynikające z istotnych ryzyk fizycznych;
  • Przewidywane skutki finansowe wynikające z istotnych ryzyk przejścia; 
  • Potencjał czerpania korzyści z istotnych szans związanych z klimatem.

Kogo dotyczy odroczenie raportowania standardu?

Zgodnie z Dodatkiem C jednostki lub grupy nieprzekraczające w dniu bilansowym średniej liczby 750 pracowników w roku obrotowym (w stosownych przypadkach w ujęciu skonsolidowanym) mogą pominąć punkty danych dotyczące emisji dwutlenku węgla zakresu 3 i całkowitych emisji gazów cieplarnianych w pierwszym roku sporządzania oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju.

Wszystkie firmy raportujące mogą pominąć informacje określone w ESRS E1-9 w pierwszym roku sporządzania oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju. Firma może spełnić wymogi ESRS E1-9, dokonując jedynie ujawnień informacji jakościowych przez pierwsze trzy lata sporządzania oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju, jeżeli przygotowanie ujawnień informacji ilościowych jest niewykonalne.

Cały tekst rozporządzenia w polskiej wersji znajdziesz tutaj

Chcesz wiedzieć więcej?

Sprawdź portal wiedzy ESG w Twojej firmie. Dowiedz się m.in. jak policzyć ślad węglowy, jak zwiększyć efektywność energetyczną w firmie, jak przygotować się do raportowania zrównoważonego rozwoju.

Wejdź na ESG w Twojej firmie
 

Artykuł powstał przy współpracy z:

     Klaudią Borys, ekspertką FOB

Forum Odpowiedzialnego Biznesu jest najdłużej działającą, od 2000 roku, i największą organizacją  w Polsce, która zajmuje się koncepcją zrównoważonego rozwoju w kompleksowy sposób. Forum to organizacja ekspercka, inicjator i partner przedsięwzięć kluczowych dla ESG w Polsce. Jedną z kluczowych inicjatyw FOB jest Program Partnerstwa, skupiający ponad 70 firm - liderów branż, którzy dzięki współpracy z gronem ekspertów_ek podnoszą swoje kompetencje w zakresie ESG i podejmują wspólne działania wspierające zrównoważoną transformację biznesu.
„Działając na rzecz zrównoważonego rozwoju, inspirujemy biznes, który zmienia świat, łączymy ludzi, którzy zmieniają biznes” – tak brzmi misja FOB.
Link do strony