ESRS E4 – jak raportować kwestie dotyczące bioróżnorodności i ekosystemów?

20 grudnia 2024

Celem standardu jest określenie wymogów dotyczących ujawniania informacji, które pozwolą użytkownikom oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju zrozumieć, jak firma wpływa na bioróżnorodność i ekosystemy.

Przewodnik po ESRS - jak raportować kwestie zrównoważonego rozwoju?

Sprawdź pozostałe artykuły z zakresu Europejskich Standardów Raportowania Zrównoważonego Rozwoju. 

Sprawdź

Standard ten wymaga, aby firma opisała istotne pozytywne i negatywne, rzeczywiste i potencjalne wpływy swoich działań, w tym przyczynianie się do utraty i degradacji bioróżnorodności. Należy także przedstawić działania podjęte w celu zapobiegania lub łagodzenia tych wpływów oraz ochrony i przywracania ekosystemów.

Wymaga się, aby firma przedstawiła plany dostosowania swojej strategii i modelu biznesowego do globalnych ram bioróżnorodności, unijnych strategii oraz odpowiednich dyrektyw. Kluczowe jest także ujawnienie charakteru, rodzaju i zakresu istotnych ryzyk oraz szans związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami, a także sposobu ich zarządzania. Należy również opisać skutki finansowe wynikające z tych ryzyk i szans w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej.

Kluczowe jest także ujawnienie charakteru, rodzaju i zakresu istotnych ryzyk oraz szans związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami, a także sposobu ich zarządzania. Należy również opisać skutki finansowe wynikające z tych ryzyk i szans w perspektywie krótko-, średnio- i długoterminowej.

Jakie definicje są ważne podczas pracy nad standardem ESRS E3?

Bioróżnorodność lub różnorodność biologiczna: Zróżnicowanie organizmów żywych dowolnego pochodzenia, w tym z ekosystemów lądowych, morskich i innych ekosystemów wodnych oraz zespołów ekologicznych, do których należą. Obejmuje to zmienność atry butów genetycznych, fenotypowych, filogenetycznych i funkcjonalnych, jak również zmiany w zakresie liczebności i rozmieszczenia w czasie i przestrzeni w obrębie jednego gatunku lub wśród różnych gatunków, biocenoz bądź ekosystemów. 

Utrata bioróżnorodności: Zmniejszenie jakiegokolwiek aspektu różnorodności biologicznej (tj. różnorodności na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym), którego utrata na danym obszarze następuje w związku ze śmiercią (w tym wyginięciem), zniszczeniem lub fizycznym/ręcznym usunięciem; może odnosić się do zjawisk na różnym poziomie, od całkowitego wyginięcia do wyginięcia określonych populacji, powodujących zmniejszenie całkowitej różnorodności na tym samym poziomie.

Obszar wrażliwy pod względem bioróżnorodności: Sieć obszarów chronionych Natura 2000, obiekty światowego dziedzictwa UNESCO i obszary o zasadniczym znaczeniu dla bioróżnorodności, a także inne obszary chronione, o których mowa w dodatku D do załącznika II do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139.

Obszar o zasadnicznym znaczeniu dla bioróżnorodności: Lokalizacje znacząco przyczyniające się do utrzymania światowej bioróż norodności w ekosystemach lądowych, słodkowodnych i morskich. Loka lizacje kwalifikują się jako światowe obszary o zasadniczym znaczeniu dla bioróżnorodności, jeśli spełniają co najmniej jedno z 11 kryteriów, zgrupowanych w pięciu kategoriach: bioróżnorodność zagrożona; bioróżnorodność ograniczona geograficznie; integralność ekologiczna; procesy biologiczne; oraz niezastępowalność. Światową bazą danych obszarów o zasadniczym znaczeniu dla bioróżnorodności zarządza BirdLife International w imieniu KBA Partnership.

Integralność biosfery lub integralność ekologiczna: Zdolność ekosystemu do wspierania i utrzymywania procesów ekologicznych i różnorodności organizmów.

Gatunki zagrożone: Gatunki zagrożone, w tym fauny i flory, wymienione w Europejskiej czerwonej księdze lub czerwonej księdze IUCN, o których mowa w sekcji 7 załącznika II do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139.

Degradacja gatunków: Wiele procesów, które powodują spadek lub utratę bioróżnorodności, funkcji ekosystemów lub korzyści, jakie dają one ludziom, i obejmuje degradację wszystkich ekosystemów lądowych.

Gatunki inwazyjne lub obce: Gatunki, których wprowadzenie do środowiska lub rozprzestrzenienie się poza obszar występowania w wyniku działań człowieka zagraża różnorodności biologicznej, bezpieczeństwu żywnościowemu oraz zdrowiu i dobrostanowi ludzi. Termin „obcy” odnosi się do gatunku, który wpro wadzono do środowiska poza obszarem jego występowania („egzotyczny” i „nierodzimy” są synonimami terminu „obcy”). „Inwazyjny” oznacza „mający tendencję do rozszerzania się na ekosystemy, do których został wprowadzony, i modyfikowania ich”. Gatunek może zatem być obcy, ale nie inwazyjny, albo, w przypadku gatunku rodzimego dla danego regionu, może zwiększyć swoją liczebność i stać się inwazyjny, nie będąc faktycznie gatunkiem obcym.

Z jakich elementów składa się standard ESRS E4?

1. Strategia

1.1. E4-1 – Plan przejścia w zakresie bioróżnorodności i ekosystemów oraz uwzględnianie bioróżnorodności i ekosystemów w strategii i modelu biznesowym

1.2. Informacje związane z SBM 3 – Istotne wpływy, ryzyka i szanse oraz ich wzajemne związki ze strategią i z modelem biznesowym

2. Zarządzanie wpływami, ryzykami i szansami

2.1. Informacje związane z ESRS 2 IRO-1 – Opis procesów identyfikacji i oceny istotnych wpływów, ryzyk, zależności i szans związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami

2.2. E4-2 – Polityki związane z bioróżnorodnością i ekosystemami

2.3. E4-3 – Działania i zasoby związane z bioróżnorodnością i ekosystemami

3. Mierniki i cele

3.1. E4-4 – Cele związane z bioróżnorodnością i ekosystemami

3.2. E4-5 – Mierniki wpływu związane ze zmianą w zakresie bioróżnorodności i ekosystemów

3.3. E4-6 – Przewidywane skutki finansowe wynikające z istotnych ryzyk i szans związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami

Jakie wymogi ujawnieniowe znajdują się w rozdziałach ESRS E4?

Strategia

E4-1 – Plan przejścia w zakresie bioróżnorodności i ekosystemów oraz uwzględnianie bioróżnorodności i ekosystemów w strategii i modelu biznesowym

  • Informacje, jak wpływy, ryzyka i szanse dotyczące bioróżnorodności i ekosystemów wpływają na dostosowanie strategii i modelu biznesowego firmy.
  • Celem ujawnienia jest zapewnienie informacji o odporności strategii i modelu biznesowego w kontekście bioróżnorodności i ekosystemów.
  • Ujawnienie ma również na celu pokazanie zgodności strategii i modelu biznesowego z lokalnymi, krajowymi i globalnymi celami polityki publicznej dotyczącymi bioróżnorodności i ekosystemów.

Informacje związane z SBM 3 – Istotne wpływy, ryzyka i szanse oraz ich wzajemne związki ze strategią i z modelem biznesowym

  • Wykaz istotnych lokalizacji operacji firmy, w tym lokalizacje pod jej operacyjną kontrolą oraz działania negatywnie wpływające na obszary wrażliwe pod względem bioróżnorodności.
  • Wskazanie obszarów wrażliwych pod względem bioróżnorodności, na które firma wpływa.

Zarządzanie wpływami, ryzykami i szansami

Informacje związane z ESRS 2 IRO-1 – Opis procesów identyfikacji i oceny istotnych wpływów, ryzyk, zależności i szans związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami

  • Opis procesu identyfikacji istotnych wpływów, ryzyk, zależności i szans.

E4-2 – Polityki związane z bioróżnorodnością i ekosystemami

  • Opis polityk przyjętych w celu zarządzania swoimi istotnymi wpływami, ryzykami, zależnościami i szansami, które są związane z bioróżnorodnością i ekosystemami.

E4-3 – Działania i zasoby związane z bioróżnorodnością i ekosystemami

  • Opis działań związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami oraz zasoby przeznaczone na ich realizację.

Mierniki i cele

E4-4 – Cele związane z bioróżnorodnością i ekosystemami

  • Informacje na temat ustanowionych celów przez firmę związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami.

E4-5 – Mierniki wpływu związane ze zmianą w zakresie bioróżnorodności i ekosystemów

  • Przedstawienie mierników związanych istotnymi wpływami na bioróżnorodność i ekosystemy.

E4-6 – Przewidywane skutki finansowe wynikające z istotnych ryzyk i szans związanych z bioróżnorodnością i ekosystemami

  • Informacje na temat przewidywanych skutków finansowych wynikających z istotnych ryzyk i szans związanych z bioróżnorodnością.
  • Informacje mają stanowić uzupełnienie informacji na temat bieżących skutków finansowych dla sytuacji finansowej, wyników finansowych i przepływów pieniężnych jednostki za okres sprawozdawczy.

Kogo dotyczy odroczenie raportowania standardu?

  • Jednostki lub grupy nieprzekraczające w dniu bilansowym średniej liczby 750 pracowników w roku obrotowym (w stosownych przypadkach w ujęciu skonsolidowanym) mogą pominąć informacje określone w wymogach dotyczących ujawniania informacji ESRS E4 przez pierwsze dwa lata sporządzania oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju.
  • Wszystkie firmy raportujące mogą pominąć informacje określone w ESRS E4-6 w pierwszym roku sporządzania oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju. Firma może spełnić wymogi ESRS E4-6, dokonując jedynie ujawnień informacji jakościowych przez pierwsze trzy lata sporządzania oświadczenia dotyczącego zrównoważonego rozwoju.

Cały tekst rozporządzenia w polskiej wersji znajdziesz tutaj

Chcesz wiedzieć więcej?

Sprawdź portal wiedzy ESG w Twojej firmie. Dowiedz się m.in. jak policzyć ślad węglowy, jak zwiększyć efektywność energetyczną w firmie, jak przygotować się do raportowania zrównoważonego rozwoju.

Wejdź na ESG w Twojej firmie
 

Artykuł powstał przy współpracy z:

     Klaudią Borys, ekspertką FOB

Forum Odpowiedzialnego Biznesu jest najdłużej działającą, od 2000 roku, i największą organizacją  w Polsce, która zajmuje się koncepcją zrównoważonego rozwoju w kompleksowy sposób. Forum to organizacja ekspercka, inicjator i partner przedsięwzięć kluczowych dla ESG w Polsce. Jedną z kluczowych inicjatyw FOB jest Program Partnerstwa, skupiający ponad 70 firm - liderów branż, którzy dzięki współpracy z gronem ekspertów_ek podnoszą swoje kompetencje w zakresie ESG i podejmują wspólne działania wspierające zrównoważoną transformację biznesu.
„Działając na rzecz zrównoważonego rozwoju, inspirujemy biznes, który zmienia świat, łączymy ludzi, którzy zmieniają biznes” – tak brzmi misja FOB.
Link do strony